Współczesne miejsca pracy coraz bardziej dostrzegają znaczenie różnorodności w swoich zespołach, nie tylko pod względem demograficznym, ale także pod kątem różnorodnych cech osobowościowych. Jednym z takich unikalnych i często niedocenianych zasobów są osoby wysoko wrażliwe, WWO (ang. Highly Sensitive Persons, HSP). Badania wskazują, że około 15-20% populacji to osoby wysoko wrażliwe (Aron, 1996). Jak zatem zarządzać takimi osobami w miejscu pracy oraz jakie warunki stworzyć, aby mogły pracować efektywnie? Jak wygląda rola wysoko wrażliwego menedżera? O tym wszystkim w dzisiejszym artykule.

Czym jest wysoka wrażliwość?

Wysoka wrażliwość to cecha osobowości, którą charakteryzuje głęboka percepcja bodźców zewnętrznych oraz wewnętrznych. Osoby wysoko wrażliwe często intensywnie odczuwają emocje, mają wyostrzony zmysł percepcji i głęboko przetwarzają informacje. Elaine Aron, pionierka badań nad wysoką wrażliwością, określa WWO jako osoby, które są bardziej podatne na bodźce środowiskowe, intensywniej przetwarzają informacje i są bardziej wrażliwe na subtelne zmiany w otoczeniu.

W praktyce oznacza to, że osoby wysoko wrażliwe mogą szybciej się męczyć w hałaśliwym otoczeniu, odczuwać większy stres w sytuacjach konfliktowych oraz potrzebować więcej czasu na przetwarzanie informacji. Jednocześnie, ich zdolność do głębokiej analizy i empatii sprawia, że są doskonałymi słuchaczami, analitykami i twórcami.

Jak funkcjonuje Wysoko Wrażliwa Osoba (WWO)?

Osoby wysoko wrażliwe charakteryzują się kilkoma cechami:

1. Głębokie przetwarzanie: Analizują informacje na głębszym poziomie, co oznacza, że często dostrzegają niuanse i szczegóły, które z łatwością mogą umknąć innym.
2. Łatwe przebodźcowanie: Ze względu na wyostrzone zmysły mogą szybciej się męczyć w miejscach pełnych bodźców, takich jak otwarte przestrzenie biurowe, hałaśliwe stołówki pracownicze czy pełne ludzi korytarze.
3. Silne emocje: Intensywniej doświadczają emocji, zarówno pozytywnych, jak i negatywnych, przez co zdecydowanie mocniej przeżywają świat dookoła nich.
4. Wysoka empatia: Często posiadają zdolność do głębokiego zrozumienia i współodczuwania emocji innych osób, dzięki czemu charakteryzują się ponad przeciętną empatią.
5. Spostrzegawczość: Dostrzegają subtelne zmiany w otoczeniu, co może być niezwykle cenne w zawodach wymagających skupienia uwagi na detalach.

Jak zarządzać osobami wysoko wrażliwymi?

1. Stworzenie wspierającego środowiska pracy: Osoby wysoko wrażliwe potrzebują środowiska, które jest spokojne i wspierające. Zbyt duży hałas, pośpiech i presja czasu mogą wywoływać u nich ogromny stres i obniżać efektywność pracy. Dlatego warto zadbać o ciche przestrzenie, możliwość pracy zdalnej z zacisza domowego czy elastyczne godziny pracy.
2. Szkolenie i rozwój: WWO mają naturalną zdolność do głębokiego przetwarzania informacji, co sprawia, że są wyjątkowo skuteczne w analizie i rozwiązywaniu problemów. Szkolenia skoncentrowane na rozwijaniu ich mocnych stron mogą pomóc im w pełnym wykorzystaniu swojego potencjału.
3. Komunikacja i wsparcie emocjonalne: Regularne spotkania indywidualne, feedback i otwarta komunikacja są niezwykle istotne. Osoby wysoko wrażliwe często potrzebują więcej wsparcia emocjonalnego, dlatego menedżerowie powinni być dostępni i gotowi do wysłuchania ich obaw oraz sugestii.
4. Zarządzanie stresem: Wprowadzenie programów zarządzania stresem, takich jak mindfulness, techniki relaksacyjne czy joga może być bardzo korzystne. Regularne przerwy w pracy oraz możliwość skorzystania z pomocy psychologa organizacyjnego również mogą pomóc w radzeniu sobie ze stresem.
5.  Tworzenie indywidualnych planów pracy: Personalizacja zadań i dostosowanie harmonogramów do potrzeb WWO może zwiększyć ich wydajność i satysfakcję z pracy.

Zawody, w których wysoka wrażliwość jest atutem

Wysoka wrażliwość może być niezwykle wartościowa w wielu zawodach. Oto kilka przykładów:

1. Psychologowie i terapeuci: Wysoka empatia i zdolność do głębokiego przetwarzania emocji sprawiają, że WWO są doskonałymi terapeutami.
2. Analitycy: Umiejętność dostrzegania szczegółów i analizowania danych jest niezwykle cenna w pracy analityka finansowego, badacza czy specjalisty ds. danych.
3. Twórcy treści: Kreatywność i spostrzegawczość są kluczowe w zawodach takich jak pisarze, dziennikarze, redaktorzy czy artyści.
4. Projektanci i architekci: WWO często mają wyjątkowe wyczucie estetyki i potrzebę dbałości o detale, co sprawia, że są doskonałymi projektantami wnętrz, mody czy architektami.
5. Pracownicy socjalni: Wysoka empatia i zdolność do współodczuwania emocji innych są cenione w zawodach związanych z pomocą społeczną.

Jak być wysoko wrażliwym menedżerem?

Bycie wysoko wrażliwym menedżerem może być wyzwaniem, ale jednocześnie stanowić wielką zaletę. Oto kilka wskazówek, jak lepiej zarządzić sobą w roli wysoko wrażliwego menedżera:

1. Autentyczność i empatia: Wysoka wrażliwość sprzyja autentyczności i głębokiej empatii wobec zespołu. Tacy menedżerowie często budują silne relacje z pracownikami, co przekłada się na zaangażowanie i lojalność zespołu.
2. Zarządzanie energią, nie czasem: WWO muszą szczególnie dbać o swoje zasoby energetyczne. Ważne jest, aby umiejętnie zarządzać nie tylko swoim czasem, ale przede wszystkim energią, unikać przepracowania, regularnie regenerować siły, wykorzystywać urlop i zadbać o gabinet pozwalający na pracę w ciszy.
3. Stawianie granic: Wysoko wrażliwi menedżerowie muszą nauczyć się stawiać granice, zarówno sobie, jak i innym. Ważne jest, aby nie brać na siebie zbyt wielu obowiązków i nie próbować zadowalać wszystkich naokoło, umieć mówić „nie”, kiedy emocjonalne koszty jakiegoś działania mogą być zbyt wysokie.
4. Rozwijanie umiejętności radzenia sobie ze stresem: Podobnie jak w przypadku innych WWO i u menedżerów, rozwijanie umiejętności radzenia sobie ze stresem jest kluczowe. Znajdowanie czasu na relaks, hobby, techniki mindfulness, uprawianie sportu mogą znacząco zmniejszyć poziom kortyzolu we krwi. Warto też pomyśleć nad regularnymi spotkaniami z psychoterapeutą lub psychologiem, który zdiagnozuje indywidualny styl radzenia sobie ze stresem i pomoże w pracy nad zwiększeniem stabilności emocjonalnej.
5. Delegowanie zadań: Ważne jest, aby wysoko wrażliwi menedżerowie umieli delegować zadania i zaufać swoim zespołom, że mają wystarczające kompetencji do ich realizacji. Delegowanie zadań może pomóc w zmniejszeniu presji, rozłożeniu, tak bardzo stresującej, odpowiedzialności, a dzięki wykorzystaniu kompetencji innych przyczynić się do zwiększenia efektywności pracy.

Podsumowanie

Zarządzanie osobami wysoko wrażliwymi oraz pełnienie roli wysoko wrażliwego menedżera może wymagać dodatkowego zaangażowania, jednak korzyści płynące z tego są niezwykle wartościowe. Odpowiednio zarządzana wysoka wrażliwość może przynieść wiele pozytywnych efektów, zarówno dla indywidualnych pracowników, jak i dla całej organizacji. Kluczowe jest zrozumienie i akceptacja tej cechy oraz stworzenie warunków pracy, które pozwolą wysoko wrażliwym osobom rozwijać się i w pełni wykorzystywać swój potencjał. Właściwie wspierane, osoby wysoko wrażliwe mogą stać się nieocenionym źródłem empatii, kreatywności i zaangażowania, wzbogacając i wzmacniając cały zespół.

Bibliografia:

1. Aron, E. N. (1996). The Highly Sensitive Person: How to Thrive When the World Overwhelms You. Broadway Books.
2. Aron, E. N., & Aron, A. (1997). Sensory-processing sensitivity and its relation to introversion and emotionality. Journal of Personality and Social Psychology, 73(2), 345-368.
3. Zeff, A. (2004). The Highly Sensitive Person’s Survival Guide: Essential Skills for Living Well in an Overstimulating World. New Harbinger Publications.