Pokolenie Z, czyli osoby urodzone po 1995 roku, często określane są mianem „płatków śniegu” z uwagi na ich unikalność, wrażliwość emocjonalną i wyczulenie na kwestie społeczne i duże oczekiwania wobec życia. To także generacja „tosta z awokado” i „kawy na wynos” – młodych ludzi, którzy cenią wygodę, jakość życia i elastyczność, jednocześnie bywają krytykowani za rzekomą roszczeniowość. Jak to pokolenie naprawdę odnajduje się na współczesnym rynku pracy?
Charakterystyka pokolenia Z w pracy
- Technologia jako druga natura
Pokolenie Z wychowało się w świecie internetu, mediów społecznościowych i nieograniczonego dostępu do informacji. Według raportu „Deloitte Global 2023 Gen Z and Millennial Survey” to pokolenie oczekuje cyfrowych narzędzi w pracy, a firmy, które ich nie oferują, mogą wydawać się im przestarzałe. - Elastyczność przede wszystkim
Praca zdalna, hybrydowe modele zatrudnienia i możliwość wyboru godzin pracy to priorytety dla generacji Z. Według raportu „PwC Workforce of the Future” (2023), aż 70% młodych pracowników uważa, że elastyczność w pracy jest kluczowa dla ich produktywności i satysfakcji. - Silna potrzeba sensu i misji
Dla „zetek” praca to nie tylko źródło dochodu – to także sposób na realizację swoich wartości. Ważne są kwestie takie jak zrównoważony rozwój, inkluzywność i zaangażowanie społeczne. Raport „LinkedIn Workplace Learning” (2023) wskazuje, że aż 60% pracowników z pokolenia Z poszukuje pracodawców, którzy są liderami w obszarze CSR (społecznej odpowiedzialności biznesu).
Wyzwania, z którymi mierzy się pokolenie Z
1. Przeciążenie informacyjne
Pokolenie Z żyje w świecie, w którym dostęp do informacji jest niemal nieograniczony. Powiadomienia, wiadomości i social media towarzyszą im przez całą dobę, co utrudnia skupienie na jednym zadaniu. Ciągłe przełączanie się między różnymi strumieniami informacji – tzw. multitasking – sprawia, że głęboka, kreatywna praca staje się coraz trudniejsza. Nadmiar bodźców może prowadzić do stresu, problemów z koncentracją, a w dłuższej perspektywie do wypalenia zawodowego.
2. Nadmiar oczekiwań wobec samego siebie
Młodzi pracownicy często stawiają sobie wyjątkowo wysokie wymagania. Chcą być najlepszymi we wszystkim – od wyników w pracy, przez relacje społeczne, aż po rozwój osobisty. Ta presja, choć motywująca, bywa też destrukcyjna. Perfekcjonizm może skutkować nieustannym stresem, poczuciem niedoskonałości i obawą przed porażką. W połączeniu z porównywaniem się do innych (często idealizowanych w mediach społecznościowych) prowadzi to do nieustannego napięcia psychicznego.
3. Stereotypy i krytyka starszych pokoleń
Starsze pokolenia często patrzą na „Zetki” przez pryzmat stereotypów, określając ich mianem „roszczeniowych” czy „leniwych”. Tymczasem młodzi pracownicy wcale nie unikają pracy – szukają po prostu nowych sposobów na jej wykonywanie, które uwzględniają równowagę między życiem prywatnym a zawodowym. Ich gotowość do kwestionowania tradycyjnych struktur i hierarchii jest często mylona z brakiem szacunku, podczas gdy w rzeczywistości wynika z potrzeby bardziej demokratycznego podejścia do zarządzania i większej elastyczności w pracy.
Co pokolenie Z wnosi do biznesu?
- Kreatywność i innowacyjność
Zetki wychowane w erze startupów myślą nieszablonowo i łatwo adaptują się do zmian. Są mistrzami szybkiego rozwiązywania problemów i korzystania z technologii do optymalizacji pracy. - Wartości jako motor działania
Firmy, które współpracują z pokoleniem Z, mogą liczyć na ich zaangażowanie w projekty związane z ekologią, inkluzywnością i zrównoważonym rozwojem. - Otwartość na różnorodność
Pokolenie Z to najróżnorodniejsza generacja w historii. Wartości takie jak równość, tolerancja i akceptacja są dla nich fundamentem – co wprowadza pozytywną zmianę w kulturze organizacyjnej wielu firm.
Jak przyciągnąć i zatrzymać pokolenie Z?
Postaw na rozwój
Dla pokolenia Z rozwój to nie tylko możliwość awansu, ale także stałe poszerzanie kompetencji, zdobywanie nowych umiejętności i realizowanie swoich pasji. Wprowadź programy mentoringowe, w których doświadczeni pracownicy będą dzielić się wiedzą z młodszymi. Zainwestuj w nowoczesne szkolenia online, takie jak kursy na platformach e-learningowych, które pozwalają na naukę w dogodnym czasie i miejscu. Rozważ wdrożenie warsztatów związanych z tematami, które są bliskie sercu „zetek” – np. zrównoważony rozwój, etyka w biznesie czy zarządzanie stresem.
Nie zapominaj także o dostępności do nowych technologii – zapewnij swoim pracownikom narzędzia i oprogramowanie, które są intuicyjne i wspierają efektywność pracy. Dodatkowo, warto rozważyć opcję finansowania lub dofinansowania certyfikacji zawodowych oraz udziału w branżowych konferencjach. Młodzi ludzie chcą czuć, że inwestycja w ich rozwój jest priorytetem firmy.
Zaproponuj elastyczność
Elastyczność w pracy to jeden z kluczowych czynników przyciągających pokolenie Z. Wprowadzenie modelu hybrydowego, który pozwala na częściową pracę zdalną, jest dziś niemal standardem. Ale to nie wszystko. „Zetki” oczekują możliwości dostosowania godzin pracy do swojego rytmu dnia – czy to poprzez pracę w niestandardowych godzinach, czy opcję wcześniejszego zakończenia pracy po realizacji zadań.
Firmy mogą także stworzyć możliwość pracy projektowej – młodzi ludzie cenią różnorodność i możliwość angażowania się w różne inicjatywy w ramach organizacji. Pamiętaj również o polityce work-life balance: przerwy na odpoczynek, dni zdrowia psychicznego czy wsparcie w zakresie urlopów są szczególnie ważne dla tej generacji.
Buduj kulturę pracy opartą na wartościach
Pokolenie Z nie zadowala się pracą „dla samej pracy”. Młodzi ludzie chcą widzieć, że ich codzienne działania wnoszą coś pozytywnego do świata. Dlatego tak ważne jest, aby firma działała w zgodzie z wartościami, które są istotne dla tego pokolenia – jak ekologia, równość czy zaangażowanie społeczne.
Możesz budować tę kulturę pracy poprzez organizowanie inicjatyw związanych z odpowiedzialnością społeczną, takich jak akcje charytatywne, projekty wolontariackie czy wspieranie lokalnych społeczności. Daj pracownikom możliwość angażowania się w te działania, a także podkreślaj ich znaczenie w komunikacji wewnętrznej. Warto również stawiać na transparentność – młodzi pracownicy oczekują, że firma otwarcie mówi o swoich celach i działaniach, a także rozlicza się z efektów.
Pokolenie Z zmienia zasady gry na rynku pracy. Choć ich oczekiwania mogą wydawać się wygórowane, są one także szansą na wprowadzenie pozytywnych zmian w organizacjach. Kluczem do sukcesu jest zrozumienie ich potrzeb i stworzenie środowiska pracy, które pozwala im wykorzystać swój potencjał w pełni.
Bibliografia
- Deloitte. (2023). Deloitte Global 2023 Gen Z and Millennial Survey.
- PwC. (2023). Workforce of the Future.
- Gallup. (2023). State of the Global Workplace Report.
