W dynamicznie zmieniającym się środowisku biznesowym, stres jest nieuniknionym elementem codziennego życia zawodowego. Dlatego zrozumienie skutecznych metod radzenia sobie z nim staje się kluczowym elementem sukcesu zawodowego i osobistego dobrostanu. Jedną z najbardziej kompleksowych i praktycznych metod radzenia sobie ze stresem jest model BASICPh, opracowany przez izraelskiego badacza Mooli Lahada. Metoda ta opiera się na sześciu różnych strategiach, które można wykorzystywać w sytuacjach stresowych, zależnie od indywidualnych preferencji i potrzeb.
Czym jest metoda BASICPh?
BASICPh to akronim od sześciu różnych strategii radzenia sobie ze stresem: Belief (wiara), Affect (emocje), Social (wsparcie społeczne), Imagination (wyobraźnia), Cognition (poznanie) i Physiology (fizjologia). Lahad w swoich badaniach nad reakcjami ludzi na stres i kryzysy stwierdził, że każdy człowiek ma preferowany styl radzenia sobie ze stresem, ale najskuteczniejsze jest połączenie kilku strategii. Model ten jest szeroko stosowany nie tylko w kontekście zarządzania kryzysami, ale także w psychologii biznesu i rozwoju osobistego.
Strategie BASICPh: Jak z nich korzystać w praktyce?
- Belief (Wiara): Wiara w sens działań, silne przekonania i wartości pomagają ludziom nadawać znaczenie trudnym wydarzeniom, co może zwiększać odporność psychiczną. W biznesie wiara w misję firmy lub wartość swojej pracy jest kluczowa dla motywacji. Pracownicy, którzy wierzą w sens swoich zadań, są bardziej zaangażowani i mniej podatni na wypalenie zawodowe.
Praktyczna wskazówka: Określ i utrwal swoje cele zawodowe i osobiste. Znajdź w nich głębsze znaczenie, które będzie motorem Twojego działania w momentach stresu. Organizacje mogą wspierać swoich pracowników, rozwijając kulturę organizacyjną opartą na wartościach i misji.
- Affect (Emocje): Zarządzanie emocjami i ich wyrażanie jest niezwykle ważnym elementem radzenia sobie ze stresem. Negatywne emocje, jeśli nie są kontrolowane, mogą nasilać stres i obniżać zdolność do efektywnego działania. Dlatego techniki regulacji emocji, takie jak medytacja, mindfulness czy rozmowa z zaufaną osobą, są niezwykle ważne.
Praktyczna wskazówka: Wprowadź regularne przerwy na refleksję lub ćwiczenia oddechowe, aby regulować swoje emocje w trakcie pracy. Zachęcaj zespół do otwartej komunikacji i tworzenia bezpiecznej przestrzeni do wyrażania emocji.
- Social (Wsparcie społeczne): Badania pokazują, że wsparcie społeczne jest jednym z najskuteczniejszych czynników chroniących przed stresem. Otaczanie się ludźmi, którzy nas rozumieją, wspierają i motywują, ma bezpośredni wpływ na nasze samopoczucie i efektywność w pracy.
Praktyczna wskazówka: Twórz i pielęgnuj relacje z kolegami z pracy. Organizacje mogą wspierać tworzenie środowiska opartego na współpracy i wsparciu, poprzez team building czy programy mentorskie.
- Imagination (Wyobraźnia): Kreatywność i wyobraźnia mogą być potężnym narzędziem w radzeniu sobie z wyzwaniami. Wyobrażanie sobie pozytywnych scenariuszy lub przyszłych sukcesów może zwiększyć motywację i pomóc w redukcji stresu.
Praktyczna wskazówka: Praktykuj wizualizacje sukcesów i pozytywnych wyników w sytuacjach stresowych. W firmach można wprowadzać sesje burzy mózgów lub kreatywne spotkania, które pozwolą pracownikom myśleć poza schematami.
- Cognition (Poznanie): Analityczne i logiczne podejście do problemów pomaga lepiej zrozumieć stresory i znaleźć efektywne rozwiązania. Rzetelna analiza sytuacji oraz zbieranie informacji zmniejsza poczucie chaosu i niepewności.
Praktyczna wskazówka: Przeanalizuj, co powoduje Twój stres, i stwórz plan działania. Organizacje mogą wdrażać szkolenia z zarządzania czasem oraz racjonalnego podejmowania decyzji, aby pracownicy lepiej radzili sobie z wyzwaniami.
- Physiology (Fizjologia): Zdrowie i aktywność fizyczna ma bezpośredni wpływ na zdolność do radzenia sobie ze stresem. Regularna aktywność fizyczna, ćwiczenia, zdrowa dieta i odpowiednia ilość snu pomagają utrzymać równowagę psychiczną.
Praktyczna wskazówka: Znajdź czas na regularną aktywność fizyczną, nawet w formie krótkich spacerów czy rozciągania w ciągu dnia. Organizacje mogą wprowadzać programy zdrowotne, takie jak karnety na siłownię czy dni wellness, które promują zdrowie fizyczne pracowników.
Badania nad skutecznością metody BASICPh
Lahad i Zuri w swoich badaniach nad radzeniem sobie wykazali, że osoby stosujące więcej niż jedną strategię radzenia sobie ze stresem mają wyższą odporność psychiczną i lepsze zdrowie emocjonalne. Badania przeprowadzone na grupach pracowników pod presją (m.in. strażaków, lekarzy) potwierdziły, że model BASICPh pomaga w obniżeniu poziomu stresu i poprawie zdolności do podejmowania decyzji w trudnych sytuacjach. W kontekście biznesowym, model ten ma zastosowanie w programach rozwoju osobistego oraz zarządzania stresem w organizacjach, co prowadzi do zwiększenia produktywności i satysfakcji pracowników.
Zastosowanie BASICPh w firmach
Model BASICPh jest szeroko wykorzystywany w nowoczesnych firmach, które inwestują w dobrostan psychiczny swoich pracowników. Wdrażanie programów zarządzania stresem, które uwzględniają różne strategie radzenia sobie z napięciem, przynosi wymierne korzyści w postaci zmniejszenia absencji, wyższego poziomu zaangażowania pracowników oraz lepszych wyników biznesowych.
Podsumowanie
Metoda BASICPh oferuje wielowymiarowe podejście do radzenia sobie ze stresem, które może być niezwykle przydatne w środowisku biznesowym. Wykorzystanie różnych strategii – od wsparcia społecznego, przez regulację emocji, po aktywność fizyczną – pozwala na lepszą adaptację do wyzwań i budowanie odporności na stres. W świecie, gdzie presja zawodowa często przekracza zasoby jednostki, BASICPh staje się skutecznym narzędziem w zarządzaniu dobrostanem i efektywnością pracowników.
Lahad, M. (2017). From victim to victor: The development of the BASIC PH model of coping and resiliency. Traumatology, 23(1), 27–34. https://doi.org/10.1037/trm0000105
