W dzisiejszych czasach bardzo dużo osób poświęca większość swojego czasu na pracę. Ciągły pęd, presja czasu, wymagające zadania i stresujące sytuacje to elementy codzienności wielu pracowników. Niestety mogą one prowadzić do problemów zdrowotnych, zwłaszcza psychicznych. Badania naukowe wykazują, że stres w pracy jest jednym z głównych czynników ryzyka chorób psychicznych i fizycznych. Według raportu Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) z 2019 roku, problemy związane ze zdrowiem psychicznym stanowią jedną z największych przyczyn niezdolności do pracy na całym świecie. W Polsce aż 75% pracowników odczuwa stres związany z pracą, z czego 30% uważa, że stres ten jest poważnym problemem znacząco wpływającym na ich funkcjonowanie. Stres w miejscu pracy to nasilający się problem, którego nie można lekceważyć.
Stres w pracy a zdrowie psychiczne
Stres w pracy jest powszechnym problemem, który może prowadzić do różnych zaburzeń zdrowia psychicznego. Jednym z nich jest depresja, która charakteryzuje się utratą zainteresowania otoczeniem, obniżonym nastrojem, apatią i brakiem energii. Osoby z depresją często odczuwają trudności w koncentracji, mają problemy z pamięcią i snem, a także mogą mieć zaburzenia odżywiania.
Lęk to kolejne zaburzenie, które często występuje w przypadku doświadczania stresu w pracy. Objawia się on nadmiernym niepokojem, obezwładniającym uczuciem strachu, napadami paniki, a także unikaniem sytuacji, które wywołują stres. Lęk może powodować także objawy fizyczne, takie jak bóle brzucha, kołatanie serca czy pocenie się.
Nerwice to grupa zaburzeń, w której pojawiają się silne objawy lękowe. Najczęściej spotykanymi typami nerwic są nerwica natręctw, nerwica lękowa i nerwica uogólniona. Osoby z nerwicą doświadczają niepokoju, lęku, a także mają tendencję do unikania sytuacji stresowych.
Wypalenie zawodowe, zwane także syndromem wypalenia zawodowego, to kolejne zaburzenie, które może pojawić się w wyniku doświadczania stresu w pracy. Charakteryzuje się ono uczuciem chronicznego zmęczenia, beznadziei i bezsilności, brakiem motywacji i zaangażowania w pracę, a także dystansem emocjonalnym do innych ludzi. Osoby z wypaleniem zawodowym często odczuwają zniechęcenie i brak satysfakcji z pracy, a także mają problemy z koncentracją i podejmowaniem decyzji.
Warto pamiętać, że stres w pracy może prowadzić do różnych zaburzeń zdrowia psychicznego i fizycznego, dlatego tak ważne jest dbanie o swoje zdrowie psychiczne i radzenie sobie ze stresem w pracy.
Sposoby na radzenie sobie ze stresem w pracy
Niezależnie od tego, jakie są przyczyny stresu w pracy, warto podjąć kroki mające na celu jego redukcję. Oto kilka sposobów na radzenie sobie ze stresem w pracy:
- Regularny ruch i aktywność fizyczna – regularne ćwiczenia fizyczne to nie tylko sposób na zdrowe ciało, ale również na zdrowy umysł w myśl starej zasady „w zdrowym ciele, zdrowy duch”. Regularna aktywność fizyczna może pomóc w redukcji poziomu kortyzolu, hormonu stresu, co przyczynia się do zmniejszenia napięcia emocjonalnego. Ćwiczenia fizyczne zwiększają także produkcję endorfin, które poprawiają nastrój i jakość snu.
- Zdrowa dieta – dieta pełna składników odżywczych i witamin to kluczowy element zdrowego stylu życia. Dieta bogata w owoce, warzywa, białko i zdrowe tłuszcze może pomóc w redukcji poziomu kortyzolu i poprawie ogólnego zdrowia. Niektóre badania wskazują również, że dieta bogata w witaminy i składniki odżywcze może pomóc w radzeniu sobie z objawami depresji i lęku.
- Praca nad umiejętnościami i zainteresowaniami – rozwijanie swoich umiejętności i zainteresowań jest kluczowe dla utrzymania motywacji i satysfakcji z pracy. Warto wyznaczać sobie cele, a następnie podejmować kroki w kierunku ich osiągnięcia. To pozwoli na odzyskanie poczucia sprawstwa i sensu wykonywanej pracy, a także na poprawienie efektywności i jakości wykonywanych zadań.
- Relaksacja i medytacja – znalezienie czasu na relaksację i medytację to doskonały sposób na minimalizowanie stresu i napięcia emocjonalnego. Medytacja może pomóc w zwiększeniu poziomu uważności, co pozwala na lepsze radzenie sobie ze stresem i poprawę koncentracji. Inne metody relaksacyjne, takie jak głębokie oddychanie, progresywna relaksacja mięśniowa lub joga, również mogą skutecznie pomóc w redukcji poziomu stresu.
- Konsultacje z psychologiem lub podjęcie terapii – kiedy doświadczamy poważniejszych objawów stresu, warto skorzystać z pomocy psychologa lub terapeuty. Specjalista pomoże w identyfikacji przyczyn problemu i opracuje indywidualny plan terapeutyczny, który pomoże w efektywnym radzeniu sobie ze stresem. Terapia może również pomóc w lepszym zrozumieniu siebie i swoich potrzeb.
- Wykorzystaj technologie – w dzisiejszych czasach, kiedy tak dużo pracy odbywa się w trybie online, warto wykorzystać technologie, które pomogą w redukcji stresu i organizacji czasu pracy. Istnieją aplikacje i narzędzia, takie jak Headspace, Calm czy A Soft Murmur, które pomagają w redukcji stresu.
- Poznanie samego siebie i samoakceptacja – warto poświęcić czas na poznanie swoich potrzeb i pragnień, a także na zaakceptowanie swoich słabszych stron i niedoskonałości. To pozwoli na lepsze radzenie sobie ze stresem i na zwiększenie poczucia kontroli nad swoim życiem.
- Rozwój umiejętności radzenia sobie z trudnymi sytuacjami – warto nauczyć się skutecznej komunikacji, rozwiązywania konfliktów, radzenia sobie z krytyką i porażkami oraz zarządzania emocjami. Te umiejętności pomogą w lepszym radzeniu sobie ze stresem i w budowaniu bardziej pozytywnych relacji z innymi ludźmi.
- Aktywny odpoczynek – czas na kanapie przed telewizorem albo ze smartfonem w ręku dobrze zamienić czas na aktywny odpoczynek, np. uprawianie sportów, gry planszowe z przyjaciółmi lub naukę nowych umiejętności. To pozwoli na zregenerowanie sił i naładowanie się pozytywną energią.
- Przyjaźń i relacje z innymi – warto dbać o relacje z innymi ludźmi, zarówno w pracy, jak i poza nią. Wspólne spędzanie czasu z rodziną i przyjaciółmi, rozmowy i wsparcie emocjonalne pozwolą na zmniejszenie poziomu stresu i na budowanie trwałych więzi międzyludzkich.
- Wysypiaj się – odpowiednia ilość snu ma kluczowe znaczenie dla naszego zdrowia psychicznego i fizycznego. Regularne, wystarczające ilości snu pomagają w redukcji poziomu stresu i zwiększają energię i koncentrację w pracy.
- Coaching i mentoring – skorzystanie z pomocy coacha lub mentora może pomóc w rozwoju zawodowym i osobistym, a także w radzeniu sobie ze stresem w pracy. Taki specjalista pomoże w opracowaniu planu działań, który pozwoli na osiągnięcie wyznaczonych celów i zwiększenie poczucia kontroli nad sytuacją.
Ważne jest, aby pamiętać, że radzenie sobie ze stresem w pracy to proces, który wymaga czasu i wysiłku. Dlatego warto skorzystać z różnych sposobów i znaleźć takie, które najlepiej odpowiadają indywidualnym potrzebom i preferencjom. Ważne jest także, aby pracodawcy dbali o zdrowie psychiczne swoich pracowników, wdrażając odpowiednie polityki i programy wsparcia.
Wszyscy mamy prawo do pracy, która pozwala nam na rozwój i daje poczucie spełnienia. Dlatego tak ważne jest, aby dbać o zdrowie psychiczne w miejscu pracy i szukać sposobów na radzenie sobie ze stresem. Wykorzystanie powyższych wskazówek może pomóc w osiągnięciu równowagi pomiędzy pracą a życiem prywatnym oraz w utrzymaniu dobrego samopoczucia i zdrowia psychicznego.
Bibliografia:
- American Psychological Association (2019). Coping with stress at work. https://www.apa.org/topics/work-stress
- Chrousos, G. P. (2009). Stress and disorders of the stress system. Nature Reviews Endocrinology, 5(7), 374-381.
- Harvard Business Review (2020). Resilience in a crisis: How to build and maintain your well-being. https://hbr.org/2020/05/resilience-in-a-crisis-how-to-build-and-maintain-your-well-being
- American Psychological Association. (2019). Understanding chronic stress. Retrieved from https://www.apa.org/helpcenter/understanding-chronic-stress
- Bonde, J. P. E. (2008). Psychosocial factors at work and risk of depression: A systematic review of the epidemiological evidence. Occupational and Environmental Medicine, 65(7), 438–445. https://doi.org/10.1136/oem.2007.038430
- Eurofound. (2018). Sixth European Working Conditions Survey – Overview report (2017). Publications Office of the European Union. https://www.eurofound.europa.eu/sites/default/files/ef_publication/field_ef_document/ef1637en.pdf
- World Health Organization. (2019). Mental health in the workplace. https://www.who.int/mental_health/in_the_workplace/en/
